Dạy cái mới phải bắt đầu
từ những kiến thức và kỹ năng mà người học đã biết trước. Người dạy xây dựng dần
lên trên nền tảng đó sẽ giúp người học dễ tiếp nhận, dễ hiểu, dễ thực hiện. Bởi
vì trong não người học đã có một số ít mối liên hệ sẵn có, và các mối liên hệ này
có thể còn rời rạc. Xây dựng trên nền tảng kiến thức cũ sẽ giúp người học tiếp
nhận dễ dàng, xây dựng được các liên hệ mạnh giữa cái cũ và cái mới, gia cố
thêm các mối liên hệ cũ sẵn có giữa các tế bào não. Với số lượng liên hệ lớn, mạnh
và chằng chịt, người học sẽ nắm được nhiều thông tin, hiểu sâu kiến thức và thực
hành tốt các kỹ năng. Nói như vậy không có nghĩa là dạy học dễ dàng. Thực ra có
nhiều cái khó trong dạy học.
Cái
khó thứ nhất của người dạy là làm sao nắm rõ kiến thức
có trước của người học trong môn học liên quan. Và làm sao xây dựng được mối
liên hệ mật thiết giữa cái kiến thức cũ và cái mới hơn, có thể trừu tượng hơn.
Một cách đơn giản là nêu các ví dụ thường ngày trong đời sống, những điều bình
dị dường như ai cũng biết là điểm bắt đầu thích hợp. Những ví dụ trong công
nghiệp và khoa học cũng là những ví dụ điển hình giúp người học làm quen nhanh
chóng. Sử dụng các câu hỏi xoay quanh các ví dụ là hình thức khơi màu tương đối
tốt khi bắt đầu bài giảng.
Cái
khó thứ hai của người dạy là làm sao kích thích được
người học thêm tò mò, thêm tham vọng, thêm niềm vui để học tiếp, học sâu hơn
qua tự học. Muốn làm được điều này, điều tiên quyết là người dạy phải nắm chắc
kiến thức chuyên môn, nắm rõ mối quan hệ giữa các khái niệm trừu tượng, với các
sự vật hiện tượng trong đời sống, trong công nghiệp, và trong khoa học. Có như
vậy, người dạy mới đủ khả năng kể một câu chuyện. Mỗi bài giảng là một câu chuyện.
Kể chuyện càng li kỳ hấp dẫn thì càng thu hút người học, và người học sẽ nhớ
lâu, hiểu sâu hơn và tò mò hơn trong cuộc phiêu lưu khám phá thế giới.
Cái
khó thứ ba của người dạy là làm sao công tâm trong kiểm tra và
cho điểm số. Nói cách khác, đó chính là công bằng trong môi trường giáo dục – một
phần của việc thực hiện công bằng xã hội. Dù người dạy có cố gắng nhiều đi
chăng nữa, một phần nhỏ cảm tính luôn luôn xí phần trong kiểm tra đánh giá. Để
khắc phục điều này, bài kiểm tra hay thi nên có thang điểm đủ chi tiết. Càng
chi tiết, sự cảm tính chủ quan trong cho điểm càng giảm. Có nhiều bài kiểm tra,
nhiều hình thức kiểm tra cũng là một phần giúp giảm thiểu các sai số trong chấm
điểm. Người dạy nên quan tâm điều này, bởi lẽ nếu chúng ta bất công trong cho
điểm sẽ vô tình làm cho người học bớt xem trọng sự cố gắng học hành. Bằng mọi
cách có thể, người dạy phải chứng minh cho người học thấy rằng nếu cố gắng họ sẽ
đạt được kết quả tương ứng với cố gắng đó. Tất nhiên điểm số chỉ là một phần
đánh giá rất nhỏ, không thật sự nói lên năng lực của một người. Điểm số chỉ có
giá trị tạm thời, tại thời điểm đánh giá trong nội dung học. Vì vậy, khi cho điểm
chúng ta cần giữ đúng giá trị của nó tương xứng với sự cố gắng của người học.
Cái
khó thứ tư của người dạy học là quy mô lớp học. Lớp học càng
đông càng khó dạy. Mỗi người học có khả năng khác nhau và có nền tảng kiến thức
khác nhau, đó là chưa nói đến cách học khác nhau. Dạy học một lớp đông khiến người
dạy không thể theo dõi chu đáo sự phát triển của mỗi người học. Dạy một lớp học
đông là dạy công nghiệp, là cách dạy để tiết kiệm chi phí đào tạo chứ không vì
chất lượng giảng dạy. Dạy theo cách này khiến người giỏi khó giỏi thêm, người mất
căn bản càng tụt lùi. Bởi vì, chúng ta chỉ dạy cho phần đông người học ở mức
trung bình. Trong một lớp học đông, nếu năng lực tự học chưa có nhiều thì người
học sẽ gặp rất nhiều khó khăn, một số có thể sẽ không thể vượt chướng ngại vật
trong lần đầu. Vì vậy, người dạy phải cố gắng rất nhiều mới có thể hỗ trợ cho
người học được nhiều nhất có thể, sao cho người giỏi sẽ giỏi hơn thật nhiều,
người mất căn bản cũng thấy được họ tiến bộ, và số ở giữa cũng có kết quả tốt
hơn.
tự dưng buồn đôi chút. Mà nghĩ thôi có duyên sẽ được học với thầy nhiều hơn 
, tự dưng muốn nói chuyện với thầy vậy mà đi lục cái cái sách tìm cái gmail 
